هر شاعری که می آید ، با جامعه ، با ادبیات ، با مردم و حتی با خودش بده بستان هایی دارد . . شاعر از عناصر اطراف خود بر می دارد ، آنان را ورز می دهد ، هنر پدید می آورد وبه جامعه برگرداند .

 در این که ایرج شمسی زاده و ادبیات جنوب چه میزان از یکدیگر تاثیر پذیرفته اند ، سخن بسیار می توان گفت

که در این مجال اندک فرصت پرداختن به همه ی آن ها نیست . در این مقاله ی کوتاه سعی شده  به برخی موارد ،  اشاره ای کوتاه  شود . مواردی که به صورت مواد خام در اختیار شاعر است و ایرج ، نه تنها از آنان برداشته ، بلکه به گونه ای شایسته و زیباتر از پیش به جامعه باز گردانده است . به عنوان نمونه به ضرب المثل ها و کنایات می توان اشاره کرد .

ضرب المثل ها ابزاری هستند که به کمک زبان می آیند تا به درک سریع معانی و مفاهیم کمک کنند . کاربرد آنان در جامعه به گونه ای است که گاه بیش از یک سخنرانی یا یک کتاب موثر واقع می شود . ضرب المثل ها به صورت شفاهی رسیده اند و با توجه به ساختار جامعه ی سنتی ، معمولا هر کدام برای جای خاص و با معانی ویژه ای به کار می روند . شمسی زاده با توجه به این که بنیان شعرش را بر گویش استوار کرده بود ، می بایست از این ابزار و سایر امکانات زبان گفتاری بهره می گرفت . زیبایی کار وی در آن بود که نه تنها خود را درمعانی پیش بینی شده ی ضرب المثل ها و کنایات محدود نکرد ، بلکه به معنای بسیاری از آنان وسعت بخشید و عناصر زبان گفتاری برخاسته از سنت را ، در راستای اهداف جامعه ی امروزی به کار گرفت و به آنان زندگی جدیدی داد  تا بی آن که  واژه ای از ضرب المثلی تغییر یابد ، اهداف جدید و معنای وسیعی را به وسیله ی آنان ، به خواننده برساند  : 

خـَر خهسه و صحاب نخشنودِ .  خمونی

ایگن که آرد ای بیزی ، پات ای جُنبِ  .  دونی

دنیا  چپی چواسه  واوی ،  اِی فلونی  !

سی میره ی دیمون هاسی ای گیم  عامو جونی

شمسی زاده با هوش سرشار و استعدادی که داشت ، توانست چند خصلت را هم زمان در وجود خود زنده نگه بدارد ، مسیرعشق و طغیان را برگزیند و شعرهایی بسراید که ماندگار شوند . اعتراضی که گاه پوسته ی شعر را می شکافد و عریان می شود . او در طول زندگی ادبی خود ،  همواره شعر تراشید و تراشیده شد  .

همان گونه که علی باباچاهی ،  اسب سفید در تملک آتشی می داند  ، می توان گفت  ایرج نیز بسیاری از ترکیب ها و اصطلاحات را به تصرف خود در آورد به گونه ای که  خروس ، جومه زرد ، مردم ، گلّی ، بارون ، تلیفون ، زن ذلیل و ... در هرزمانی  ،  ذهن هر شنونده و خواننده را به سوی ایرج شمسی زاده پرواز می دهد  .

شمسی زاده ، چکیده ای از ادبیات بود که طرب را از سعدی ، عشقناکی را از نظامی ، غنیمت شمردن  لحظات را از خیام ، رندی را از حافظ و عصیان را از فردوسی آموخته بود . او همواره زنده است  چرا که شعرهایش را به دل های عاشقان سپرد  . 

 نوشته شده توسط محمد غلامی در جمعه 95/5/22 و ساعت 9:50 صبح | نظرات دیگران()